Keneler can almaya devam ediyor

Geçtiğimiz günlerde Tokat'ta Kırım Kongo Kanamalı Ateşi hastalığı şüphesiyle tedavi gören 1,5 yaşındaki Metehan Tütüncü hayatını kaybetti. Metehan’ın cenazesine katılan yakınlarının maske takmaları dikkat çekti.

Geçtiğimiz hafta Sivas'ın Zara ilçesinde KKKA hastalığı şüphesiyle tedavi gören 35 yaşındaki iki çocuk annesi Çiğdem Keskin yaşamını yitirmişti.Sivas Cumhuriyet Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre; bu yıl nisan ve mayıs ayında 8 kişi, KKKA şüphesiyle hastaneye başvurdu. Bu kişilerden 2'si hayatını kaybetti, 5'i taburcu oldu, 1'in tedavisi ise hala sürüyor.

Bugün de Sivas'ın Yıldızeli ilçesinde Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı şüphesiyle tedavi gören kişi yaşamını yitirdi.Hayvancılıkla uğraşan 28 yaşındaki Oğuzhan Aydemir'in karnına 9 gün önce kene yapıştı. Keneyi kendisi çıkaran Aydemir, rahatsızlanmasının ardından hastaneye kaldırıldı. KKKA hastalığı şüphesiyle anestezi yoğun bakım servisinde tedavi altına alınan Aydemir, müdahaleye rağmen kurtarılamadı.

Dr. Öğr. Üyesi Yavuz Turan: KKKA virüsünü taşıyan kenelerin dünyada yaygın olduğu yerler Asya, Avrupa (özellikle doğu kısmı) ve Afrika’dır. Yani Palaearktik Bölge olarak nitelendirdiğimiz bölgelerde bu keneler görülmektedir. Türkiye’de ise özellikle Karadeniz Bölgesi, Doğu Anadolu Bölgesi ve Akdeniz Bölgesi'nde görülmektedir. En riskli bölgeler özellikle Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesinin güneyi İç Anadolu’nun kuzeyidir.

YAKLAŞIK 850 TÜR KENE VAR

2. Virüsün bulaşma yolları nelerdir? İnsanlar için en büyük risk kaynağı nedir?

Dr. Öğr. Üyesi Yavuz Turan: Bu virüsü taşıyan özellikle Hyalomma cinsine ait kenelerin insanı ısırması ile bulaşabildiğini söyleyebiliriz. Bu tür kenelerin ezilmesi ile vücut sıvısı ile temasından bulaşabilir. KKKA virüsünü taşıyan hastaların kan veya vücut sıvısı ile temasta bulaş sağlanabilir veya bu virüsü taşıyan hayvanların sıvıları ile temastan bulaş olabilir. En büyük risk kaynağı söz konusu cinse ait türlerin insanları ısırması ile bulaş sağlanmaktadır.

Kenelerin farklı türleri değişik hastalık etkenlerini taşıyabilir. Günümüzde yaklaşık 850 tür kene var ve bunların 30 kadarı KKKA bulaşında rol oynar.

FARKLI ORGANLARDA KANAMALARA NEDEN OLUYOR

3- KKKA virüsü vücuda girdiğinde nasıl etkiliyor? Neden bazı vakalar ölümle sonuçlanıyor?

Prof. Dr. Süda Tekin: Bu virüs tüm vücuttaki damarların yapısını bozar, kanın damar dışına çıkmasına yani farklı organlarda kanamalara neden olur. Göz, diş eti, iç organlar da dahil kanamalar izlenir. Zaten hastalıkta ateş ve devamında gelişen kanama hastalığa ismini verir. Klinik oluştuktan sonra hastalık çoğunlukla ağır geçer ve ölümle sonuçlanma ihtimali %30'dur.

Prof. Dr. İftihar Köksal: KKKA, diğer viral kanamalı ateşlerde olduğu gibi ölümcül olabilir. Virüs, kenenin kişiye tutunup kan emmesi sırasında vücuda girip ve 1-7 günlük kuluçka süresinden sonra belirtiler başlar. Hastalığın ilk belirtileri ateş, halsizlik, kas eklem ağrısı, bulantı kusma ve isal gibi belirtiler olup, ikinci aşamada kanamalar meydana gelmektedir. 

Haberin Devamı

Kanamaların nedeni virüsün damarlarda ciddi hasar yapması ve damar içi pıhtılaşmalar ve trombositlerin azalması ile kanama kontrolünün kaybolmasıdır. Kanamalar, deri altı kanama (peteşi, ekimoz), burun kanaması, diş eti kanaması, mide, barsak kanaması, vajinal kanama ve iç organ kanamaları şeklinde olabilmekte ve hastalar komaya girerek çoklu organ yetmezliği gelişmekte ve ölümle sonuçlanmaktadır. Ülkemizde ölüm hızı %4 civarındadır.

SON 12 YILDA İKİYE KATLADI

4- Ülkemizde ilk vakalar ne zaman yaşandı? Son yıllarda KKKA vakalarında artış yaşandı mı?

Prof. Dr. İftihar Köksal: Hastalık ülkemizde ilk olarak Gümüşhane Kelkit vadisi civarında 2002 ve 2003 yılında dikkatleri çekmiş, ilk vakalar o zamanlar benim de görev yaptığım Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde tarafımızca viral hemorajik ateş ön tanısı ile takip edilmiştir. Hastalığın etkenini belirlemek için hastalardan alınan serum örnekleri Amerika Birleşik Devletleri’ne gönderilmiş ve hastalık KKKA olarak doğrulandı.